Tadeusz Miciński

[Gość Sok ze skał]

Przedewszystkiem zaś należałoby stwierdzić, że poeta, którego dzieł prawie nikt nie zna, o którym mówi się z gestem politowania: “mistyk”, a myśli “szaleniec” – jest wieszczem!

Słowa te zapisane przez Jana Stura w 1919 r. odnosiły się do Tadeusza Micińskiego. Zdanie to doskonale podsumowuje twórczość Micińskiego, poety i pisarza okresu Młodej Polski, autora mistycznych powieści i poematów. Na studiach zainteresował się okultyzmem, satanizmem i wiedzą tajemną. Już za życia otoczyła go legenda "poety maga" i "czciciela tajemnic".

W ekspresjonistycznym pisarstwie Micińskiego ważną rolę odegrały rozważania nad narodem polskim, fascynacja filozofią Słowackiego, panslawizmem. Utwory takie jak "Witeź Włast", "Bojan" czy najsłynniejsza "Nietota. Księga tajemna Tatr" kreślą postać witezia Własa/Własta - słowiańskiego bohatera, herosa podobnego Perunowi, wyzwoliciela.

Zadaniem witezia Własta było wyzwolić swój lud (plemię słowiańskie) z moralnego marazmu i doprowadzić do odrodzenia dawnej świetności. Miciński chciał w oparciu o dawne tradycje uczynić kulturę narodową inspirującą i promieniującą na inne narody. Pokusił się nawet o wizję "mocarstwa Azyatycko-europejskiego" na tronie którego stanął by "Wódz wszechsłowiańsko-indyjski".

Według słów Micińskiego katolicyzm "sam już nie ma słowa, które uzdrawia i ślepym wzrok przywraca. To biuro, które misjonarzy swoich wysyła na misję ludów lepszych niż katolicy". Słowian powinny integrować ich wierzenia plemienne.

Rodzime bóstwa z rzadka pojawiają się w utworach poety, jednak zawsze przypisane mają ważne, bardzo współczesne funkcje. Jednak by dowiedzieć się jakie oraz co jeszcze pisał Miciński o odrodzeniu się Słowiańszczyzny trzeba będzie sięgnąć do czerwcowego numeru "Gniazda" a w nim tekstu Tomasza Mikiciuka "Alchemik ruin 'słowiańskiej Jeruzalem'".