Gość Sok ze skał

Etnolekt słowiński

1 post w tym temacie

Gwara słowińska, język słowiński - mowa zachodniosłowiańska kwalifikowana obecnie jako odrębny język , dialekt kaszubszczyzny (jeśli ją samą uznać za język) , lub jej gwarę (jeśli traktować ją jako dialekt języka polskiego) . Inna teza mówi natomiast o języku pomorskim, którego kaszubszczyzna i słowińszczyzna mają stanowić dwa z trzech dialektów (trzecim są wymarłe w XVII w. gwary zachodniopomorskie). Największy znawca etnolektu słowińskiego, Friedrich Lorentz, kwalifikował go jako język, gdzie wyróżniał dwa główne dialekty: wschodnio- i zachodniosłowiński[7]. Należy do pomorskiej grupy języków lechickich. Posługiwali się nią Słowińcy zamieszkujący Pomorze. Gdy teren ten znajdował się pod władzą Prus, a później Niemiec, ulegał on silnej germanizacji. Gwara przetrwała do początku XX wieku, a nawet śladowo do lat 60. XX w. – najdłużej we wsi Kluki, gdzie znajduje się obecnie skansen Muzeum Wsi Słowińskiej.

Status słowińszczyzny jest ściśle związany z przynależnością etniczną/etnograficzną Słowińców, którzy sami siebie nazywali Kaszubami nadłebskimi, a zatem identyfikowali się z ludnością kaszubską. Nazwa "Słowińcy" (pochodna od "Słowianie") powstała prawdopodobnie po to, by podkreślić łączność Kaszubów nadłebskich ze Słowianami, gdyż tereny przez nich zamieszkane były zdominowane przez Niemców. Fakt ten był interpretowany różnie, Z. Szultka jednoznacznie zakładał, że w tym kontekście "słowiański" znaczy "polski" . Z tego powodu, pojęcie "język słowiński" uznawane jest za błędne i częściej preferuje się w językoznawstwie pojęcie "gwara słowińska", która determinuje przynależność etnolektu słowińskiego do kaszubszczyzny, tak jak Słowińcy przynależą do kaszubskiej grupy etnograficznej.

Jako pierwszy spośród badaczy za osobny język uznawał ten etnolekt Friedrich Lorentz . Stwierdził on też, że słowińszczyzna jest bliższa na poziomie fonetyki gwarom dialektu północnokaszubskiego języka pomorskiego, niż gwary północnokaszubskie południowokaszubskim . Słowińszczyznę wyróżniała jednak większa archaiczność oraz pewna część leksyki. Sami Słowińcy uważali się za Kaszubów (m.in. za relacją Ottona Knoopa, słowińskiego chłopa), nie używali zaś terminu "Słowińcy". Właściwszym terminem wydaje się więc "Kaszubi nadłebscy", gdyż już po niemal całkowitej ich germanizacji określali się jako "Lebakaschuben".

polski słowiński połabski kaszubski dolnołużycki

syn, chłopiec vuôtrôk våtrük òtrok góle,gólc

ja jåu joz jô ja

biały bjåuli bol'ĕ biôłi běły

ogień vuôdžeń vidin òdżiń wogeń

jedno jäne janü jedno jadno

jesteśmy jiěsmä jismoi jesmë smy

język jãzek jǫzĕk,rec jãzëk rěc

kto chtô kåtü chto chto

kiedy ga ? czej, ga ga

kamień kám kom kam kamjeń

on vôn vån òn wón

jaki jáhi kot'ĕ jaczi kaki

ojciec vôtc lolâ òjc nan

dziewczę, dziewka dzěvka defkâ dzéwczã źowćo

0

Udostępnij tego posta


Odnośnik do posta
Udostępnij na stronach

Żeby dodać komentarz, musisz założyć konto lub zalogować się

Tylko zarejestrowani użytkownicy mogą dodawać komentarze

Dodaj konto

Załóż nowe konto. To bardzo proste!


Zarejestruj nowe konto

Zaloguj się

Posiadasz już konto? Zaloguj się tutaj.


Zaloguj się teraz

  • Przeglądający   0 użytkowników

    Brak zarejestrowanych użytkowników, przeglądających tę stronę.